Sokak Hayvanlarının Yasal Hakları
HAYVANLARI KORUMA KANUNU
Kanun No. 5199 Kabul Tarihi : 24.6.2004
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve İlkeler Amaç
MADDE 1. Bu Kanunun amacı; hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2. Bu Kanun, amaç maddesi doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri, alınacak önlemleri, sağlanacak eşgüdümü, denetim, sınırlama ve yükümlülükler ile tâbi olunacak cezaî hükümleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. Bu Kanunda geçen terimlerden; a)Yaşama ortamı: Bir hayvanın veya hayvan topluluğunun doğal olarak yaşadığı yeri, b) Etoloji: Bir hayvan türünün doğuştan gelen, kendine özgü davranışlarını inceleyen bilim dalını, c) Ekosistem: Canlıların kendi aralarında ve cansız çevreleriyle ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi, d) Tür: Birbirleriyle çiftleşebilen ve üreme yeteneğine sahip verimli döller verebilen populasyonları, e) Evcil hayvan: İnsan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları, f) Sahipsiz hayvan: Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları, g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarını, h)Yabani hayvan: Doğada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alınmamış omurgalı ve omurgasız hayvanları, ı) Ev ve süs hayvanı: İnsan tarafından özellikle evde, iş yerlerinde ya da arazisinde özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bakımı ve sorumluluğu sahiplerince üstlenilen her türlü hayvanı, j) Kontrollü hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan işaretlenmiş kayıt altındaki ev ve süs hayvanlarını,k) Hayvan bakımevi: Hayvanların rehabilite edileceği bir tesisi, l) Deney: Herhangi bir hayvanın acı, eziyet, üzüntü veya uzun süreli hasara neden olacak deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını, m) Deney hayvanı: Deneyde kullanılan ya da kullanılacak olan hayvanı, n) Kesim hayvanı: Gıda amaçlı kesimi yapılan hayvanları, o) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını, ifade eder.
İlkeler
MADDE 4. Hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler şunlardır: a) Bütün hayvanlar eşit doğar ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde yaşama hakkına sahiptir. b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir. c) Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır. d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır. e) Nesli yok olma tehlikesi altında bulunan tür ve bunların yaşama ortamlarının korunması esastır. f) Yabani hayvanların yaşama ortamlarından koparılmaması, doğada serbestçe yaşayan bir hayvanın yakalanıp özgürlükten yoksun bırakılmaması esastır. g) Hayvanların korunması ve rahat yaşamalarının sağlanmasında; insanlarla diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri de dikkate alınmalıdır. h) Hayvanların türüne özgü şartlarda bakılması, beslenmesi, barındırılma ve taşınması esastır.
ı) Hayvanları taşıyan ve taşıtanlar onları türüne ve özelliğine uygun ortam ve şartlarda
taşımalı, taşıma sırasında beslemeli ve bakımını yapmalıdırlar. j) Yerel yönetimlerin, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri ve hastaneler kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlamaları ve eğitim çalışmaları yapmaları esastır. k) Kontrolsüz üremeyi önlemek amacıyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve barındırılan kedi ve köpeklerin sahiplerince kısırlaştırılması esastır. Bununla birlikte, söz konusu hayvanlarını yavrulatmak isteyenler, doğacak yavruları belediyece kayıt altına aldırarak bakmakla ve/veya dağıtımını yapmakla yükümlüdür.
İKİNCİ KISIM
Koruma Tedbirleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Hayvanların Sahiplenilmesi, Bakımı ve Korunması
Hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı
MADDE 5. Bir hayvanı, bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. Hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar. Ev ve süs hayvanı satan kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler. Ev ve süs hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma ve sahiplenme şartları, hayvan bakımı konularında verilecek eğitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakılan hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanmak suretiyle, İçişleri Bakanlığı ve ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Ticarî amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev ve süs hayvanları sahiplerinin borcundan dolayı haczedilemezler. Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanları sahiplenen ve onu üretmek için seçenler annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür. Ev ve süs hayvanları ile kontrollü hayvanlardan, doğal yaşama ortamlarına tekrar uyum sağlayamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyeceği ve iklimine uyum sağlayamayacağı ortama bırakılamaz. Ancak, yeniden sahiplendirme yapılabilir ya da hayvan bakımevlerine teslim edilebilir.
Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması
MADDE 6. Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır. Güçten düşmüş hayvanlar ticarî ve gösteri amaçlı veya herhangi bir şekilde binicilik ve taşımacılık amacıyla çalıştırılamaz.Sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler ile çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanarak, diğer ilgili kuruluşların da görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır. Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması ve hayvan bakımevlerinin çalışma usul ve esasları, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması amacıyla Hazineye ait araziler öncelikle tahsis edilir. Amacı dışında kullanıldığı tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir. Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Hayvanlara Müdahaleler
Cerrahi müdahaleler
MADDE 7. Hayvanlara tıbbî ve cerrahi müdahaleler sadece veteriner hekimler tarafından yapılır. Kontrolsüz üremenin önlenmesi için, hayvanlara acı vermeden kısırlaştırma müdahaleleri yapılır.
Yasak müdahaleler
MADDE 8. Bir hayvan neslini yok edecek her türlü müdahale yasaktır. Hayvanların, yaşadıkları sürece, tıbbî amaçlar dışında organ veya dokularının tümü ya da bir bölümü çıkarılıp alınamaz veya tahrip edilemez. Ev ve süs hayvanının dış görünüşünü değiştirmeye yönelik veya diğer tedavi edici olmayan kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin alınması ve tırnak ve dişlerinin sökülmesine yönelik cerrahi müdahale yapılması yasaktır. Ancak bu yasaklamalara; bir veteriner hekimin, veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili tıbbî sebepler veya özel bir hayvanın yararı için gerektiğinde tedavi edici olmayan müdahaleyi gerekli görmesi veya üremenin önlenmesi durumlarında izin verilebilir.Bir hayvana tıbbî amaçlar dışında, onun türüne ve etolojik özelliklerine aykırı hale getirecek şekilde ve dozda hormon ve ilaç vermek, çeşitli maddelerle doping yapmak, hayvanların türlerine has davranış ve fizikî özelliklerini yapay yöntemlerle değiştirmek yasaktır.
Hayvan deneyleri
MADDE 9. Hayvanlar, bilimsel olmayan teşhis, tedavi ve deneylerde kullanılamazlar. Tıbbî ve bilimsel deneylerin uygulanması ve deneylerin hayvanları koruyacak şekilde yapılması ve deneylerde kullanılacak hayvanların uygun biçimde bakılması ve barındırılması esastır. Başkaca bir seçenek olmaması halinde, hayvanlar bilimsel çalışmalarda deney hayvanı olarak kullanılabilir. Hayvan deneyi yapan kurum ve kuruluşlarda bu deneylerin yapılmasına kendi bünyelerinde kurulmuş ve kurulacak etik kurullar yoluyla izin verilir. Etik kurulların kuruluşu, çalışma usul ve esasları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Deney hayvanlarının yetiştirilmesi, beslenmesi, barındırılması, bakılması, deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin tescil edilmesi, çalışan personelin nitelikleri,tutulacak kayıtlar, ne tür hayvanların yetiştirileceği ve deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin uyacağı esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hayvanların Ticareti ve Eğitilmesi
Hayvanların ticareti
MADDE 10. Satılırken; hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur. Çiftlik hayvanlarının bakımı, beslenmesi, nakliyesi ve kesimi esnasında hayvanların refahı ve güvenliğinin sağlanması hususundaki düzenlemeler Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yabani hayvanların ticaretine ilişkin düzenlemeler Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür. Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.Bir hayvan; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde, film çekimi, gösteri, reklam ve benzeri
işler için kullanılamaz. Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tâbidir. Bu izin, Bakanlığın görüşü alınarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verilir. Hasta, sakat ve yaşlı durumda bulunan veya iyileşemeyecek derecede ağrısı veya acısı olan bir hayvanı usulüne uygun kesmek ya da ağrısız öldürme amacından başka bir amaçla birine devretmek, satmak veya almak yasaktır.
Eğitim
MADDE 11. Hayvanlar, doğal kapasitesini veya gücünü aşacak şekilde veya yaralanmasına, gereksiz acı çekmesine, kötü alışkanlıklara özendirilmesine neden olacak yöntemlerle eğitilemez. Hayvanları başka bir canlı hayvanla dövüştürmek yasaktır. Folklorik amaca yönelik, şiddet
içermeyen geleneksel gösteriler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak il hayvanları koruma kurullarından izin alınmak suretiyle düzenlenebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hayvanların Kesimi, Öldürülmesi ve Yasaklar
Hayvanların kesimi
MADDE 12. Hayvanların kesilmesi; dini kuralların gerektirdiği özel koşullar dikkate alınarak hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak ve usulüne uygun olarak bir anda yapılır. Hayvanların kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır. Dini amaçla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına, çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az acı verecek şekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak kişiler ve ilgili diğer hususlar Bakanlık, kurum ve kuruluşların görüşü alınarak, Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı olduğu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hayvanların öldürülmesi
MADDE 13. Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar öldürülemez. Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar, hayvanın kesin olarak öldüğünden emin olunduktan sonra, hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler. Öldürme esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yasaklar
MADDE 14. Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır: a) Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek.b) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak. c) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev ve süs hayvanı satmak. d) Ev ve süs hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak. e) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak. f) Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları, et ihtiyacı amacıyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek. g) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak. h) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.ı) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak. j) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, işkence yapmak. k) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek. l) Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanları üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak; takas etmek, sergilemek ve hediye etmek.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hayvan Koruma Yönetimi
BİRİNCİ BÖLÜM
Mahallî Hayvan Koruma Kurulları Teşkilât, Görev ve Sorumluluklar
İl hayvanları koruma kurulu MADDE 15. Her ilde il hayvanları koruma kurulu, valinin başkanlığında, sadece hayvanların korunması ve mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır. Bu toplantılara; a) Büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediye başkanları, büyükşehire bağlı ilçe belediye başkanları, büyükşehir olmayan illerde belediye başkanları, b) İl çevre ve orman müdürü, c) İl tarım müdürü, d) İl sağlık müdürü, e) İl millî eğitim müdürü, f) İl müftüsü, g) Belediyelerin veteriner işleri müdürü, h) Veteriner Fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi,ı) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci,j) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci, Katılır. Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir. İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını, il çevre ve orman müdürlüğü yürütür. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşleri Bakanlığa bildirir. İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş var ise il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır.
İl hayvan koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
İl hayvanları koruma kurulunun görevleri
MADDE 16. Hayvanları koruma kurulu münhasıran hayvanların korunması, sorunların
tespiti ve çözümlerini karara bağlamak üzere; av ve yaban hayvanlarının ve yaşama alanlarının korunması ve avcılığın düzenlenmesi hususlarında alınmış olan Merkez Av Komisyonu kararlarını göz önünde bulundurarak; a) Hayvanların korunması ve kullanılmasında onların yasal temsilciliği niteliği ile bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek, b) İl sınırları içinde hayvanların korunmasına ilişkin sorunları belirleyip, koruma sorunlarının çözüm tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plân ve projeler yapmak, yıllık hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak hayvanların korunması amacıyla her türlü önlemi almak, c) Hazırlanan uygulama programlarının uygulanmasını sağlamak ve sonuçtan Bakanlığa bilgi vermek, d) Hayvanların korunması ile ilgili olarak çeşitli kişi, kurum ve kuruluşların il düzeyindeki faaliyetlerini izlemek, yönlendirmek ve bu konuda gerekli eşgüdümü sağlamak, e) İlde kurulacak olan hayvan bakımevleri ve hayvan hastanelerini desteklemek, geliştirmek ve gerekli önlemleri almak, f) Yerel hayvan koruma gönüllülerinin müracaatlarını değerlendirmek, g) Hayvan sevgisi, korunması ve yaşatılması ile ilgili eğitici faaliyetler düzenlemek, j) Bu Kanuna göre çıkarılacak mevzuatla verilecek görevleri yapmak,İle görevli ve yükümlüdür.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Hayvan Koruma Gönüllüleri
Denetim
MADDE 17. Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Gerektiğinde bu yetki Bakanlıkça mahallin en büyük mülkî amirine yetki devri suretiyle devredilebilir.Denetim elemanlarının nitelikleri ve denetime ilişkin usul ve esaslar ile kayıt ve izleme sistemi kurma, bildirim yükümlülüğü ile bunları verecekler hakkındaki usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yerel yönetimler, ev ve süs hayvanları ile sahipsiz hayvanların kayıt altına alınması ile ilgili
işlemleri yapmakla yükümlüdürler.
Yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumlulukları
MADDE 18. Özellikle kedi ve köpekler gibi sahipsiz hayvanların kendi mekânlarında, bulundukları bölge ve mahallerde yaşamaları sorumluluğunu üstlenen gönüllü kişilere yerel hayvan koruma görevlisi adı verilir. Bu görevliler, hayvan koruma dernek ve vakıflarına üye ya da bu konuda faydalı hizmetler yapmış kişiler arasından il hayvan koruma kurulu tarafından her yıl için seçilir. Yerel hayvan koruma görevlileri görev anında belgelerini taşımak zorundadır ve bu belgelerin her yıl yenilenmesi gerekir. Olumsuz faaliyetleri tespit edilen kişilerin belgeleri iptal edilir. Yerel hayvan görevlilerinin görev ve sorumluluklarına, bu kişilere verilecek belgelere, bu belgelerin iptaline ve verilecek eğitime ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanların bakımları, aşılarının yapılması, aşılı hayvanların markalanması ve kayıtlarının tutulmasının sağlanması, kısırlaştırılması, saldırgan olanların eğitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapılması için yerel yönetimler tarafından kurulan hayvan bakımevlerine gönderilmesi gibi yapılan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile eşgüdümlü olarak yaparlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hayvanların Korunmasının Desteklenmesi Mali destek
MADDE 19. Ev ve süs hayvanlarının korunması amacıyla bakımevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır. Bu amaçla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur. Bu ödeneğin kullanımına ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının olumlu görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Hükümler
Eğitici yayınlar
MADDE 20. Hayvanların korunması ve refahı amacıyla; yaygın ve örgün eğitime yönelik programların yapılması, radyo ve televizyon programlarında bu konuya yer verilmesi esastır.Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile özel televizyon kanallarına ait televizyon programlarında ayda en az iki saat, özel radyo kanallarının programlarında ise ayda en az yarım saat eğitici yayınların yapılması zorunludur. Bu yayınların % 20’sinin izlenme ve dinlenme oranı en yüksek saatlerde yapılması esastır. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu görev alanına giren hususlarda bu maddenin takibi ile yükümlüdür.
Trafik kazaları
MADDE 21. Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlamak zorundadır.
Hayvanat bahçeleri
MADDE 22. İşletme sahipleri ve belediyeler hayvanat bahçelerini, doğal yaşama ortamına en uygun şekilde tanzim etmekle ve ettirmekle yükümlüdürler. Hayvanat bahçelerinin kuruluşu ile çalışma usul ve esasları Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yasak ve izinler
MADDE 23. Bu Kanun kapsamında olan ev ve süs hayvanlarının ticaretinin yapılması,
ithalatı ve ihracatı ile her ne şekilde olursa olsun, ülkeden çıkarılması ve sokulması ile ilgili her türlü izin ve işlemlerde Bakanlığın görüşü alınmak kaydıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilidir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili birimlerince, yıl içinde yapılan ithalat ve
ihracat ile ilgili bilgiler Bakanlığa bildirilir.
Koruma altına alma
MADDE 24. Bu Kanunun hayvanları korumaya yönelik hükümlerine aykırı hareket eden ve bu suretle bulundurduğu hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasaklanır ve hayvanlarına el konulur. Söz konusu hayvan yeniden sahiplendirilir ya da koruma altına alınır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Cezai Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
İdari Para Cezası Verme Yetkisi, Cezalar, Ödeme Süresi, Tahsil ve İtiraz
İdarî para cezası verme yetkisi MADDE 25. Bu Kanunda öngörülen idarî para cezaları bu Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen denetime yetkili merci tarafından verilir.İdari para cezalarına itiraz MADDE 26. İdarî para cezalarına karşı cezanın tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde idare mahkemesine dava açılabilir. Davanın açılmış olması idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. Bu konuda idare mahkemelerinin verdiği kararlar kesindir.
İdarî para cezalarının ödenme süresi ve tahsili
MADDE 27. İdarî para cezalarının ödenme süresi cezanın tebliği tarihinden itibaren otuz gündür. Ceza vermeye yetkili merciler tarafından, Bakanlıkça bastırılan ve dağıtılan makbuz karşılığında verilen para cezaları, ilgilileri tarafından mahallin en büyük mal memurluğuna yatırılır. Yatırılan paranın % 80’i ilgili belediyeye takip eden ay içinde aktarılır. Bu para,
tahsisi mahiyette olup amacı dışında kullanılamaz. Bu Kanuna göre verilecek idarî para cezalarında kullanılacak makbuzların şekli, dağıtımı ve kontrolü ile ilgili esas ve usuller yönetmelikle belirlenir. Öngörülen süre içinde ödenmeyen para cezaları, gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Cezalar
MADDE 28. Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara aşağıdaki cezalar verilir: a) 4 üncü maddenin (k) bendinin ikinci cümlesi hükmüne aykırı davrananlara, hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası. b) 5 inci maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve altıncı fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına ellimilyon lira, yedinci fıkrasında öngörülen yükümlülük ve yasaklara uymayanlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası. c) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira idarî para cezası. d) 7 nci maddede yazılan cerrahi amaçlı müdahaleler ile ilgili hükümlere aykırı davrananlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası. e) 8 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı, bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başına yedibuçukmilyar lira idarî para cezası; ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına uymayanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası.
f) 9 uncu maddede ve çıkarılacak yönetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan başına ikiyüzellimilyon lira; yetkisi olmadığı halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası. g) 10 uncu maddede belirtilen hayvan ticareti izni almayanlara ve bu konudaki yasaklara ve yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlara ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası.h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara birmilyarikiyüzellimilyon lira, ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
ı) 12 nci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira;
ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
j) 13 üncü madde hükümlerine aykırı davrananlara, öldürülen hayvan başına beşyüzmilyon
lira idarî para cezası, aykırı davranışların işletmelerce gösterilmesi halinde öldürülen hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası. k) 14 üncü maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (ı), (j) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara
ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası; (f) ve (l) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına
ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası verilir, kesilmiş ve canlı hayvanlara el konulur.
l) RTÜK’ün takibi sonucunda 20 nci maddeye aykırı hareket ettiği tespit edilen ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluşlarına maddenin ihlal edildiği her ay için beşmilyar lira idarî para cezası. m) 21 inci maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası. n) 22 nci maddeye uymayanlara, hayvanat bahçelerinde kötü şartlarda barındırdıkları hayvan başına altıyüzmilyon lira idarî para cezası. o) 23 üncü maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası. Bu maddenin (b) bendinde atıfta bulunulan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları
ile (o) bendi dışında kalan fiillerin, veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri, hayvan
toplama, gözetim altına alma, bakma, koruma ile görevlendirilmiş olan kişilerce işlenmesi halinde verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanır. Bu maddede yazılı idarî para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli, Son ve Geçici Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Birden fazla hükmün ihlâli MADDE 29. Bu Kanunda suç olarak öngörülen fiiller başka kanunlara göre de suç ise, en ağır cezayı gerektiren kanun hükümleri uygulanır. Fiili ile bu Kanunun birden fazla hükmünü ihlal edenlere daha ağır olan ceza verilir.Fiillerin tekrarı MADDE 30. Bu Kanunda, ceza hükmü altına alınmış fiillerin tekrarı halinde para cezaları bir kat, daha fazla tekrarı halinde üç kat artırılarak verilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Son ve Geçici Hükümler
Saklı hükümler MADDE 31. 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hükümleri saklıdır.
GEÇİCİ MADDE 1. Bu Kanunun 14 üncü maddesinin (l) bendinde belirtilen hayvanlardan, yurda bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sokulmuş olanların sahipleri; üç ay
içerisinde hayvan koruma kurullarına bildirimde bulunarak bunları kayıt altına aldırmak; altı ay içerisinde kısırlaştırarak kısırlaştırıldıklarına ilişkin belgeleri il hayvan koruma kurullarına
teslim etmek zorundadırlar.
GEÇİCİ MADDE 2. Bu Kanun gereğince çıkarılması gerekli bulunan yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde hazırlanır.
Yürürlük MADDE 32. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme MADDE 33. Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
YÖNETMELİK
Çevre ve Orman Bakanlığından:
HAYVANLARIN KORUNMASINA DAİR UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
a) Ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvanları bulundurma ve sahiplenme
şartlarına uygun olarak hayvan bakımı konularında; yerel hayvan koruma görevlileri
ile ev ve süs hayvanı satan kişilere verilecek eğitime, sahiplenilerek bakılan
hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin
esasları,
b) Sahipsiz hayvanların toplanması, toplatılması, sağlık bakımlarının yapılması,
kısırlaştırılması, aşılanması, ve alındıkları ortama geri bırakılmasına karar verilenlerin
kimliklendirilerek bırakılması, geçici hayvan bakımevlerinin çalışma usul ve esasları
ile yerel yönetimlerin ve yerel hayvan koruma görevlilerinin görev ve
sorumluluklarına ilişkin düzenlemeleri yapmaya ve sahipsiz hayvanların çevreye
verebilecek olumsuz etkileri gidermeye yönelik alınacak tedbirleri,
c) Hayvanların konu ve oyuncu edildiği her türlü ticarî amaçlı gösteri, reklam ve
benzeri film ile fotoğraf çekimlerinde hayvanların kullanılmasına ilişkin usul ve
esasları,
ç) Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan
ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında,
hayvanların öldürülmesi ile ilgili usul ve esasları,
d) İl hayvan koruma kurullarının çalışma usul ve esaslarını,
e) 5199 sayılı Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığının denetlenmesine ve
denetim elemanlarının niteliklerine ilişkin usul ve esasları,
f) Hayvanların korunması amacıyla geçici bakımevleri ve hastanelerin kurulması,
bu yerlerde bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin
desteklenmesi için diğer ilgili kurum ve kuruluşlara mali destek sağlamak üzere
Bakanlık bütçesine konulan ödeneğin kullanımına ilişkin usul ve esasları,
g) 5199 sayılı Kanunda belirtilen, idarî para cezalarına dair düzenlenecek
makbuzların şekli, dağıtımı ve kontrolü ile ilgili usul ve esasları
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, amaçları doğrultusunda yapılacak
düzenlemeleri ve alınacak önlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1/7/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları
Koruma Kanununun 5 inci, 6 ncı, 10 uncu, 13 üncü, 15 inci, 17 nci, 18 inci, 19 uncu
ve 27 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Ağızlık: Hayvanın etrafına zarar vermemesi için ağzına takılan koruyucu
önlemi,
b) Aşılama:Vücudun bağışıklık sistemini uyararak hastalıklara karşı özel antikor
üretilmesi ve hastalığı yapan etkenle karşılaşıldığında antikorlar sayesinde
hastalanmasını önleyen işlemi,
c) Bakan: Çevre ve Orman Bakanını,
ç) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını, d) Geçici bakımevi sorumlusu: Özel ya da tüzel kişilere ait geçici bakımevinde
yasalarla belirlenmiş hizmetleri ve sorumlulukları yerine getirecek olan geçici
bakımevi sahibi ya da yöneticisini,
e) Başkan: İl hayvan koruma kurulu başkanını,
f) Denetim elemanı: 5199 sayılı Kanunda belirtilen denetimleri yapmaya ve bu
Kanun çerçevesinde kabahat teşkil eden fiileri işleyenler hakkında işlem yapmaya,
Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ve/veya mahallin en büyük mülkî amirince
görevlendirilen personeli,
g) Dezenfeksiyon: Hastalık yapıcı mikroorganizmaların fizikî, kimyevî
yöntemler ve ultraviyole ile yok edilmesi işlemini,
ğ) Etoloji: Bir hayvan türünün doğuştan gelen, kendine özgü davranışlarını
inceleyen bilim dalını,
h) Etolojik özellikler: Hayvanların sosyal, beslenme, konfor, dinlenme ve
davranış modelleri ve bunların mekanizmalarına ilişkin fizyolojik temelleri kapsayan
özellikleri,
ı) Ev ve süs hayvanı: İnsan tarafından özellikle evde, işyerlerinde ya da
arazisinde özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan
bakımı ve sorumluluğu sahiplerince üstlenilen her türlü hayvanı,
i) Evcil hayvan: İnsan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları,
j) Geçici bakımevi: Hayvanların sahiplendirilinceye veya alındığı ortama geri
bırakılıncaya kadar rehabilite edildiği ve bu süre içerisinde geçici olarak kaldığı tesisi,
k) Genel müdürlük: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünü,
l) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde
yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş
yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarını,
m) Hayvan hakları ihlali tutanağı: 5199 sayılı Kanunda kabahat teşkil eden
fiillerin işlenmesini müteakip, fiilleri işleyenler hakkında; görevlendirilmiş en az iki
kişiden oluşan denetim elemanı tarafından düzenlenen belgeyi,
n) Hayvan hastanesi: Evde ya da sokakta yaşayan hayvanların ayakta veya
yatarak teşhis ve tedavilerinin yapıldığı yeri,
o) İdari para cezası: 5199 sayılı Kanuna aykırı fiillerin işlenmesi sonucunda;
görevlendirilmiş denetim elemanı tarafından düzenlenen, hayvan hakları ihlali
tutanağının Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı veya yetki sınırları içinde mahallin en
büyük mülkî amiri tarafından onaylandıktan sonra kabahatlıya verilen idari para
cezasını,
ö) İl hayvan koruma kurulu: Hayvanların korunması, sorunların tespiti ve
çözümlerini karara bağlamak üzere; her ilde valinin başkanlığında, büyükşehir
belediyesi olan illerde büyükşehir belediye başkanları, büyükşehire bağlı ilçe belediye
başkanları, büyükşehir olmayan illerde ise belediye başkanları, il çevre ve orman
müdürü, il tarım müdürü, il sağlık müdürü, il milli eğitim müdürü, il müftüsü,
belediyelerin veteriner işleri müdürü, veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte
temsilcisi, münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü
kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci, il veya bölge veteriner
hekimler odasından bir temsilciden oluşan kurulu,
p) İl müdürlüğü: İl çevre ve orman müdürlüğünü,
r) İşaretleme: Aşılanan ve kısırlaştırılan hayvanların tanınmasını sağlamak
amacıyla, bu hayvanların yaşamı ve davranışları üzerine olumsuz etkisi olmayan,
dayanıklı, kolay fark edilebilen, uygulaması ve montesi kolay, kulak, boyun gibi
uzuvlara plaka, tasma, mikroçip veya dövme gibi materyallerin uygulanması işlemini,
s) Kabahat: 5199 sayılı Kanun kapsamında öngörülen hususlarda idarî para
cezası ve idarî tedbirler uygulanmasını gerektiren fiili,
ş) Karantina: Bulaşıcı bir hastalığın bulunduğu yerden gelen hayvanların geçici
olarak ayrılmasını, t) Kaşektik hayvan: Genel sağlık durumunun bozukluğu ile ilgili ileri derecede
zayıflamış hayvanı,
u) Kısırlaştırma: Dişilerde yumurtalıkların ve uterusun, erkeklerde testislerin
alınması işlemini,
ü) Kontrollü hayvan: Bir kişi, kurum/kuruluş ya da tüzel kişilik tarafından
sahiplenilen; bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan, işaretlenmiş, kayıt
altındaki ev ve süs hayvanlarını,
v) Kurul sekreteryası: İl çevre ve orman müdürlüğünü,
y) Kurul: İl hayvan koruma kurulunu,
z) Makbuz: 5199 sayılı Kanunun kabahat teşkil eden fiillerin işlenmesi sonucu
görevlendirilmiş denetim elemanı tarafından düzenlenen, hayvan hakları ihlali
tutanağının Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı veya yetki sınırları içinde mahallin en
büyük mülkî amiri tarafından onaylandıktan sonra; kabahatliye verilen idari para
cezasını müteakip, idari para cezası almaya yetkili olan mal sandığınca öngörülen
cezanın ödenmesini sağlayan belgeyi,
aa) Mikroçip: Kedi, köpek, kuş ile laboratuvar ve hayvanat bahçesi hayvanlarına
uygulanabilen, ISO 11784-11785 veya ISO FDX-B standartlarına göre üretilmiş, 125,
128 ya da 134.2 kHz frekansında olan ve okuyucu ya da tarayıcılar tarafından
okunabilen ve uluslar arası standartlara göre istisnaî ve benzersizlik üzerine 15 haneli
bir rakam ihtiva eden ve veteriner hekim tarafından uygulanan elektronik cihazları,
bb) Mobil kısırlaştırma ünitesi : Hayvanların kısırlaştırma ve aşılarının yapıldığı
seyyar araçları,
cc) Müşahede: Herhangi bir hastalık veya bulaşıcı hastalık taşımasından
şüphelenilen hayvanların gözlem altında tutulmasını,
çç) Optimum şartlar: Hayvanların tür özelliklerine göre yaşayabildiği en uygun
ortam ve çevre şartlarını,
dd) Populasyon: Belirli bir bölgede yaşayan aynı türe ait bireylerin oluşturduğu
topluluğu,
ee) Sağlık karnesi: Hayvanın kayıt numarasını, eşkâlini, aşılamalarını, parazitlere
karşı ilaçlamalarını ve yapılan tedavileri gösteren veteriner hekim ve belediye
veteriner işleri müdürlüğünce onaylı belgeyi,
ff) Sahipsiz hayvan: Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun
ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun
kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları,
gg) Serbest veteriner hekim: 18/3/1954 tarihli ve 6343 sayılı Veteriner Hekimliği
Mesleğinin İcrasına Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odaların Teşekkül Tarzına ve
Göreceği İşlere Dair Kanun uyarınca mesleğini icra eden ve bu Kanunun 5 inci
maddesinde sıralanan görev ve yetkileri kullanan ve sermayeden ziyade şahsi mesaiye,
ilim veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticarî mahiyette olmayan hekimlik
hizmetlerinin işverene tâbi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına
yapan bu Yönetmeliğin tatbikinde görevlendirilen, 23/7/1965 tarihli ve 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununa tâbi olmaksızın çalışan, mevzuatlar çerçevesinde
mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip veteriner hekimi,
ğğ) Sorumlu veteriner hekim: Belediye bakımevlerinde yasalarla belirlenmiş
hizmetleri ve sorumlulukları yerine getirecek olan veteriner hekimi,
hh) Tür: Birbirleriyle çiftleşebilen ve üreme yeteneğine sahip verimli döller
verebilen populasyonu,
ıı) Veteriner hekim: 6343 sayılı Kanun uyarınca mesleğini icra eden ve bu
Kanunun 5 inci maddesinde sıralanan görev ve yetkileri kullanan ve bu Yönetmeliğin
tatbikinde görevlendirilen veteriner hekimleri,
ii) Yerel hayvan koruma görevlisi: Özellikle kedi ve köpekler gibi sahipsiz
hayvanların kendi mekânlarında, bulundukları bölge ve mahallerde yaşam
sorumluluğunu üstlenen ve il hayvan koruma kurulunca yetkilendirilen gönüllü
kişileri, jj) Zoonoz hastalık: İnsan ve hayvanların birbirlerine bulaştırabildikleri
hastalıkları
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
İl Müdürlüğü, Belediyeler, İl Hayvan Koruma Kurulu, Geçici Özel Bakımevleri,
Sorumlu Veteriner Hekim, Hayvan Sahipleri ile Yerel Hayvan Koruma
Görevlilerinin Yetki ve Sorumlulukları
BİRİNCİ BÖLÜM
Görev ve Sorumluluklar
İl Müdürlüğünün görev ve sorumlulukları
MADDE 5 – (1) İl Müdürlüğü;
a) Hayvanların korunması ve refahının sağlanması ile ilgili olarak kurum ve
kuruluşların il düzeyindeki faaliyetlerini izlemekle, yönlendirmekle ve bu konuda
gerekli koordinasyonu sağlamakla,
b) Yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile işbirliği yaparak
sahipsiz hayvanların kontrolünü takip etmekle,
c) Yerel hayvan koruma görevlilerinin müracaatlarını değerlendirmekle ve bu
görevlilerin hayvan refahı konusunda gerekli eğitimi almalarını sağlamakla, yerel
hayvan koruma görevlisi adaylarını il hayvan koruma kurullarına bildirmekle,
ç) Olumsuz faaliyetleri tespit edilen yerel hayvan koruma görevlileri ile ilgili
olarak il hayvan koruma kuruluna belgelerinin iptali için talepte bulunmakla,
d) İl hayvan koruma kurulunun çalışmalarına katılmakla,
e) Sahipsiz hayvanların kayıt altına alınması ile ilgili faaliyetleri, belediyelerle ve
gönüllü kuruluşlarla eşgüdüm sağlayarak yaptırmakla,
f) Hayvan sevgisi, korunması ve yaşatılması ile ilgili eğitici faaliyetleri belediye,
gönüllü kuruluş ve yerel hayvan koruma görevlileri ile koordineli olarak
düzenlemekle,
g) Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlar ile ilgili olarak belediyelerce geçici
bakımevlerinin oluşturulmasını sağlatmakla,
ğ) Bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak için gerekli denetimleri yapmakla
ve denetim sonucunda bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlara 5199 sayılı
Kanunun ilgili maddesinde geçen hükümleri uygulamakla,
h) Denetim elemanlarınca, hayvanlarına eziyet veren hayvan sahiplerine gerekli
yasal işlemleri yapmak suretiyle hayvanlarına el koymakla, uygun bir geçici
bakımevine gönderilmesini sağlayarak koruma altına almakla ya da sahiplenilmesini
sağlamakla,
ı) Herhangi bir sebeple kapatılmak istenilen geçici özel bakımevlerinin
müracaatlarını kabul ederek, hayvanların uygun bir geçici bakımevine aktarılmasını
sağlamakla,
i) Bu Yönetmelik hükümlerine göre, geçici bakımevi ve özel geçici bakımevi
açmak isteyenler ile mobil kısırlaştırma ünitelerini açmak isteyenlerin müracaatlarını
değerlendirerek izin vermekle
görevli ve sorumludur.
İl hayvan koruma kurulunun görev ve sorumlulukları
MADDE 6 – (1) İl hayvan koruma kurulu;
a) Hayvanların korunması, sorunların tespiti ve çözümlerini karara bağlamak
üzere, av ve yaban hayvanlarının ve yaşama alanlarının korunması ve avcılığın
düzenlenmesi hususlarında alınmış olan, Merkez Av Komisyonu Kararları göz önünde
bulundurularak; hayvanların korunması ve kullanılmasında, onların yasal temsilciliği
niteliği ile 5199 sayılı Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmekle,
b) Ev ve süs hayvanları ve sahipsiz hayvanların kayıt altına alınması ile ilgili
faaliyetleri, belediyeler ile eşgüdüm sağlayarak yaptırmakla, c) Geçici bakımevlerinin oluşturulmasını sağlamak, ilde kurulacak geçici hayvan
bakımevleri ve hayvan hastanelerini desteklemek, geliştirmek, denetlemek ve gerekli
önlemleri almakla,
ç) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan mevcut
bakımevlerinin, geçici bakımevi kriterlerine uyumlu hale getirilmesi için kararlar
almak ve uygulanmasını sağlamakla,
d) Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların, il müdürlüklerince izin verilen geçici
ve özel geçici bakımevlerine götürülmesi kararlarını almak ve uygulanmasını
sağlamakla,
e) Hayvanların korunması ile ilgili olarak çeşitli kişi, kurum ve kuruluşların il
düzeyindeki faaliyetlerini izlemek, yönlendirmek ve bu konuda gerekli eşgüdümü
sağlamakla,
f) Yerel hayvan koruma görevlilerinin, müracaatlarını değerlendirmek ve bu
görevlilerin hayvan refahı konusunda gerekli eğitimi almaları hususunda il müdürlüğü
ile işbirliği yaparak her türlü koordinasyonu sağlamakla,
g) Hayvan sevgisi, korunması ve yaşatılması ile ilgili eğitici faaliyetleri, belediye
ve yerel hayvan koruma görevlileri ile koordineli olarak düzenlemekle,
ğ) Hayvanların korunması ile ilgili sorunları tespit edip, konu hakkında yapılan
uygulamaları, yıl sonunda Bakanlığa rapor halinde sunmakla,
h) İl sınırları içinde, hayvanların korunmasına ilişkin sorunları belirleyip, koruma
sorunlarının çözüm tekliflerini içeren beş/on yıllık plan ve projeler yapmakla, yıllık
hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmakla, Bakanlığın olumlu
görüşünü alarak, hayvanların korunması amacıyla her türlü önlemi almakla,
ı) Pitbull Terrier ve Japanase Tosa gibi tehlikeli köpek sahiplerince, yapılan
müracaatları kabul ederek kayıt altına almakla ve bu hayvanların kısırlaştırıldığına
dair Ek-5 deki Kısırlaştırılan Tehlikeli Hayvanlara Ait Kayıt Belgesini muhafaza
etmekle,
i) 5199 sayılı Kanun ve bu Yönetmelikte verilen görevleri yapmakla
görevli ve sorumludur.
Belediyelerin alacağı tedbirler
MADDE 7 – (1) Belediyeler;
a) Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması,
aşılanması, gerekli tıbbî bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi, alındığı ortama geri
bırakılması, sahiplendirilenlerinin kayıt altına alınmasıyla,
b) Geçici bakımevine gelen hayvanları öncelikle Ek-2 deki Sahipsiz Hayvan
Kayıt Defterine kaydederek müşahede altına almakla, gerekli tedavilerin yapılmasını,
kısırlaştırıp aşılanmasını ve işaretlenmesini müteakip alındığı ortama bırakmakla,
geçici bakımevlerine gelen hayvanların sahiplenilmesi için yerel hayvan koruma
görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile işbirliği yapmakla,
c) Geçici bakımevinde bulunan tüm hayvanların sahiplendirilmesi için belediye
ilân panoları ile belediyenin internet ortamı ve diğer tüm yayın organlarında duyuru
yapılmasıyla,
ç) Bölge ve mahallerindeki, özellikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz
hayvanların bakımları, aşılarının yapılması, işaretlenmesi ve kayıtlarının tutulmasının
sağlanması, kısırlaştırılması, alındığı ortama geri bırakılması ve sahiplendirilmelerinin
yapılması için hayvan geçici bakımevlerine gönderilmesi gibi yapılan tüm
faaliyetlerde yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile belediye
veteriner hekimlerinin koordinasyonunun sağlanmasıyla,
d) Sahipsiz hayvanların beslenmesi amacıyla, bölgesinde bulunan lokanta, işyeri
ve fabrikaların sahiplerinin uygun görmesi halinde işletmelerinde ve mutfaklarında
oluşan hayvan beslemeye elverişli besin maddelerinin toplanmasıyla,
e) Geçici bakımevlerinde kaldıkları süre içerisinde; kanunî istisnalar ile bulaşıcı,
tedavi edilemez veya tedavi sonrası iyileşme ihtimali olmayan bir hastalığa sahip
olduğuna, alındığı ortama bırakıldığında insan ve çevre sağlığını önlenemez derecede tehdit edeceğine geçici bakımevi veteriner hekimince karar verilerek rapor tutulan
hayvanların en az acı veren ve en hızlı şekilde ölümünü sağlayan yöntemlerle
öldürülmesiyle,
f) Geçici bakımevlerinden kedi ve köpek almak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar
için Ek-4 deki Sahipsiz Hayvan Edinme Formunu doldurmak, geçici bakımevi
sorumlusu ya da sorumlu veteriner hekimin de onayı ile sorumlu veteriner hekimce
düzenlenen sağlık karnesini vererek sahiplendirme yapılmasıyla,
g) Geçici bakımevlerinde oluşan atık ve artıkların çevre ve toplum sağlığına zarar
vermesinin önlenmesiyle,
ğ) Geçici bakımevlerinde ticarî amaçla hayvan üretiminin engellenmesiyle,
h) Ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvan ve geçici bakımevlerinde ölen
hayvanların, belirlenecek yerlerdeki derin çukurlara gömülerek üzeri sıkıştırılmış
toprak ile kapatılması veya yakma ünitesinde yakılmasıyla ve 16/5/1986 tarihli ve
3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununa göre enfeksiyon geçirmiş ve zoonoz
hastalıktan ölen hayvanların ise bünyesinde bulunan yakma fırınında yakılması veya
usulüne uygun olarak kireç ile gömülmesiyle,
ı) Ev ve süs hayvanları ve kontrollü hayvanların, Ek-1 deki Sahipli Hayvan Kayıt
Defterine kayıtlarının yapılmasıyla,
i) Ev ve süs hayvanını bulunduran hayvan sahiplerinin, ölümü ya da hayvanına
bakamayacak şekilde hastalanması durumunda; hayvan sahiplerinin yakınları
tarafından gerekçelerinin belediyeye bildirilmesi halinde, belediye görevlilerince
hayvanları geçici bakımevlerine göndermek ya da sahiplendirmekle,
j) Hayvan geçici bakımevinden ev ve süs hayvanı almak isteyen kişilere, Ek-4
deki Sahipsiz Hayvan Edinme Formu doldurtularak; hayvana ait bilgileri Ek-1 deki
Sahipli Hayvan Kayıt Defterine kaydetmekle,
k) Ev ve süs hayvanı satan işletme sahiplerine verilecek eğitimi organize
etmekle,
l) Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitimi organize etmekle,
m) Bu Yönetmeliğin 50 nci maddesi gereğince el konulan hayvanların
sahiplendirmesini ya da kontrol altına alınmasını sağlamakla
ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.
Geçici özel bakımevlerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 8 – (1) Geçici Özel bakımevleri;
a) Geçici bakımevlerinin çalışması ile ilgili usul ve esaslara uymakla,
b) Geçici bakımevlerinden kedi ve köpek almak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar
için Ek-4 deki Sahipsiz Hayvan Edinme Formunu doldurarak geçici bakımevi
sorumlusu ya da sorumlu veteriner hekimin de onayı ile veteriner hekimce düzenlenen
sağlık karnesi vererek sahiplendirme yapmakla,
c) Geçici bakımevinde oluşan atık ve artıkların çevre ve toplum sağlığına zarar
vermesini önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamakla,
ç) Geçici bakımevinde ticarî amaçla hayvan üretimini engellemekle,
d) Bu Yönetmelikteki şartlara uymakla birlikte herhangi bir sebeple hayvan
bakımevlerinin kapatılmak istenilmesi halinde, bir ay önceden il müdürlüğüne haber
vermekle,
e) Geçici bakımevinde hayvanların ölmesi durumunda ilgili belediye ile irtibata
geçmekle,
f) Geçici bakımevlerinde sorumlu veteriner hekimi ile yapılan sözleşmenin bir
nüshası geçici bakımevi sahibi tarafından il müdürlüğüne gönderilmekle ve geçici
bakımevinin sorumlu veteriner hekimsiz kalmaması için gerekli tüm tedbirleri
almakla,
g) Geçici bakımevleri, kapasitesi yüz hayvanı aşmayacak şekilde ise; veterinerlik
hizmetlerini hizmet alımışeklinde yapmakla
görevli ve sorumludur.
Sorumlu veteriner hekimin görev ve sorumlulukları MADDE 9 – (1) Sorumlu veteriner hekimler;
a) Bağlı bulunduğu kurum, kuruluş ve tüzel kişilerle birlikte çalıştığı yerin
mevcut mevzuata uygun bir şekilde faaliyet göstermesinden ve bu yerlere hayvanların
kabul edilip uygun şartlarda bakılmasından, kayıtların tutulmasından, hayvanlara
aşılama, ilaçlama, kısırlaştırma ve işaretlemenin yapılmasından, alet ve malzemelerin
temizlik ve dezenfeksiyonundan, atık ve artıkların çevre ve toplum sağlığına zarar
vermesini önleyecek tedbirlerin alınmasından,
b) Görev yaptığı geçici bakımevinde, 3285 sayılı Kanuna tâbi ihbarı mecburî
hastalık çıktığında durumu resmî makamlara haber vermekle ve ilgililerce alınacak
yasal tedbirleri uygulamakla,
c) Bağlı bulunduğu bölgenin veteriner hekimleri odası tarafından hazırlanarak
onaylanmış ve çalışmasına izin verildiğine dair belge ile çalışma saatlerini gösterir
belgeyi geçici bakımevinde görülebilir bir yere asmakla
görevli ve sorumludur.
Hayvan sahiplerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 10 – (1) Ev ve süs hayvanı veya kontrollü hayvanı bulunduranlar ile
yeni hayvan sahiplenecekler;
a) Kedi ve köpek gibi hayvanlara yapılan bütün işlemlerin, mevcut ya da geriye
doğru izlenebilmeleri ve denetim altında tutulmalarının sağlanması amacıyla;
hayvanını veteriner hekimler tarafından, mikroçip uygulaması ile kimliklendirip kayıt
altına almakla,
b) Mikroçip uygulaması yapılamadığı durumlarda; hayvanına ve kendisine ait
bilgileri içerecek şekilde ilgili belediyeye Ek-1 deki Sahipli Hayvan Kayıt Defterine
belirtildiği şekilde kayıt yaptırmakla,
c) Hayvanın türüne uygun olan etolojik ihtiyaçlarını karşılamak; gerekli aşılarını
ve tedavilerini veteriner hekime yaptırmak, sağlığına dikkat etmekle,
ç) Kontrolsüz üremeyi önlemek amacıyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve
barındırılan kedi ve köpeklerin kısırlaştırılmasıyla, hayvanını yavrulatmak istemesi
halinde doğacak yavruları belediyeye bildirerek kayıt altına aldırmak suretiyle bakmak
ve/veya dağıtımını yapmakla,
d) Kedi ve köpek gibi sahipli hayvanların ölmesi halinde, hayvanına ait bilgi ve
belgelerini yedi gün içinde belediyeye teslim etmekle,
e) Kedi ve köpek gibi hayvanı kaybolduğunda, yedi gün içinde belediyeye
bildirmekle,
f) Ev ve süs hayvanları ve kontrollü hayvanların gerektiğinde bağlanması
sırasında; kullanılan alet ve ekipmanların hayvana zarar vermeyecek şekilde olmasına
dikkat etmek, alet ve ekipmanların hayvanlara yeterli hareket özgürlüğü vermesini
sağlamakla,
g) Hayvanların bakıldığı ve barındırıldığı ortam şartlarının; onların etolojik ve tür
özelliklerine uygun, optimum şartlarda olmasına dikkat etmekle,
ğ) Hayvan sahibi ya da hayvan muhafaza eden kurum ve kuruluş, sahibi
bulunduğu hayvanın ses düzeyini kontrol altına almak üzere, söz konusu hayvan ya da
hayvanların yaşama ortamına en yakın konutta bulunan bir yatak odası için ses basıncı
düzeyi ve oturma odaları için de kabul edilebilir ses basıncı düzeyleri ile ilgili olarak
1/7/2005 tarihli ve 25862 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğindeki (2002/49/EC) değerleri sağlamakla,
h) Mesken dışında dolaştırılan hayvanların dışkılarını temizlemekle,
ı) Ev ve süs hayvanı veya kontrollü hayvanı, halka açık yerlerde tasma ile kontrol
altında dolaştırmakla,
i) Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce sahiplendirilmiş tehlikeli
hayvanların; halka açık yerlerde dolaştırılması sırasında çevreye vereceği zararı
önleyecek şekilde mutlaka ağızlığını takmakla ve kontrolünde tasma ile dolaştırmakla
görevli ve sorumludur.
Yerel hayvan koruma görevlilerinin yetki ve sorumlulukları MADDE 11 – (1) Yerel hayvan koruma görevlileri;
a) Bölge ve mahallerindeki sahipsiz hayvanların özellikle kedi ve köpeklerin
bakım ve aşılarının yapılması, aşılı hayvanların işaretlenmesinin sağlanması,
bölgedeki hayvanların kısırlaştırılması ve aşılandıktan sonra geri bırakılmak veya
sahiplendirilmek üzere belediye tarafından kurulan geçici bakımevlerine gönderilmesi
gibi yapılan tüm faaliyetler kapsamında yerel yönetimlerle eşgüdüm sağlamakla,
b) Bölgelerindeki lokanta, işyeri ve fabrika gibi kuruluşlardaki besin
maddelerinden sahipsiz hayvanların faydalanmasını ilgili belediye ile işbirliği içinde
gerçekleştirmekle,
c) Görevleri kapsamında tespit ettikleri olumsuzlukları il müdürlüğüne
bildirmekle,
ç) Bir yıl boyunca yaptıkları çalışmaları Aralık ayı içerisinde bir rapor halinde il
müdürlüğüne vermekle,
d) Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları koruma amacına yönelik olarak geçici
bakımevi yararına sosyal etkinlikler düzenlenmesine yardım etmekle,
e) Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması ile ilgili konularda halkı
aydınlatmak amacıyla dergi, broşür ve benzeri yayınların çıkarılmasında yerel
yönetimlere yardımcı olmakla
görevli ve sorumludur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ev ve Süs Hayvanı ve Kontrollü Hayvanları Bulundurma, Sahiplenme Şartları ile
Yerel Hayvan Koruma Görevlileri ve Ev ve Süs Hayvanı Satan Kişilere Verilecek
Eğitim
BİRİNCİ BÖLÜM
Ev ve Süs Hayvanı ve Kontrollü Hayvan Sahiplenilmesi ve Bulundurulması
Ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvan bulundurma ve sahiplenilmesi şartları
MADDE 12 – (1) Ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvanı bulunduran veya yeni
hayvan sahipleneceklerde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Ev ve süs hayvanlarını, onaltı yaşından küçükler sahiplenemez.
b) Pitbull Terrier ve Japanese Tosa gibi çevresine tehlike arz eden hayvanlar
sahiplenilemez, üretilemez ve satılamaz.
c) Sahipli hayvanlarda kısırlaştırma esastır. Hayvan sahipleri, hayvanlarını
yavrulatmak istemesi halinde doğacak yavruları belediyeye bildirerek kayıt altına
aldırmak suretiyle bakar ve/veya dağıtımını yapar.
ç) Ev ve süs hayvanlarından kedi ve köpek sahibi kişiler, sahip olduğu hayvanı
bağlı bulunduğu belediyeye, en geç otuz gün içerisinde kayıt yaptırmakla yükümlüdür.
Kayıtların ticarî amaçla kullanılması yasaktır.
d) Sahiplenilen hayvanlar terk edilemez, ancak yeniden sahiplendirme yapılabilir
ya da geçici hayvan bakımevlerine teslim edilebilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Ev ve Süs Hayvanı Satışı Yapanlara ve Yerel Hayvan Koruma Görevlilerine
Verilecek Eğitim ile İlgili Düzenlemeler
Ev ve süs hayvanı satışı yapanlara verilecek eğitim ile ilgili esaslar
MADDE 13 – (1) Ev ve süs hayvanı satan kişiler, bu hayvanların bakımı ve
korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programına
katılarak, sertifika almakla yükümlüdürler. Bunlar eğitim sertifikasını aldıktan sonra,
28/4/2000 tarihli ve 24033 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ev ve Süs Hayvanları
Satış, Barınma ve Eğitim Yerlerinin Kuruluş, Açılış, Ruhsat, Çalışma ve Denetlenme
Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında ruhsat alarak işyerini
açarlar. Ev ve süs hayvanları satış yerleri açılması durumunda; il tarım müdürlükleri tarafından, ruhsatın bir örneği il müdürlüğüne ve bölge veteriner hekimler odasına
gönderilir. Ev ve süs hayvanı satışı yapılan iş yerlerinde işyeri sahipleri,
bulundurdukları kedi ve köpek gibi mikroçip takılması uygun hayvanlara veteriner
hekimlere mikroçip taktırarak kayıt altına alırlar. Ev ve süs hayvanı satışı yapan
kişiler, hayvanları satın alan kişileri, hayvan bakımı konusunda bilgilendirirler.
Eğitim kurslarında eğitici olarak görev alacak personelde aranacak şartlar
MADDE 14 – (1) Ev ve süs hayvanı satan kişileri eğitmek üzere açılan kurslarda;
a) Konu ile ilgili üniversitelerin öğretim elemanları,
b) İl müdürlüğünde konu ile ilgili uzman personel,
c) Gerektiği hallerde Genel Müdürlükte konu ile ilgili uzman personel,
ç) Tarım il ve ilçe müdürlüğünden ve gerektiğinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünden konu ile ilgili uzman personel,
d) Belediyelerde konu ile ilgili uzman personel
eğitici olarak görev alır.
Ev ve süs hayvanı satan kişilere verilecek eğitim programı
MADDE 15 – (1) Ev ve süs hayvanı satan kişilere verilecek eğitim programı
aşağıdaki konulardan oluşur:
a) Ev ve Süs Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi.
b) CITES Sözleşmesi.
c) 5199 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik.
ç) Ev ve Süs Hayvanları Satış, Barınma ve Eğitim Yerlerinin; Kuruluş, Açılış,
Ruhsat, Çalışma ve Denetleme Yönetmeliği.
d) Hayvan ekolojisi.
e) Hayvan davranışı.
f) Hayvan bakımı ve beslenmesi.
Yerel hayvan koruma görevlilerinin seçimi
MADDE 16 – (1) Yerel hayvan koruma görevlileri, hayvan koruma dernek ve
vakıflarına üye ya da bu konuda faydalı hizmetler yapmış kişiler arasından il hayvan
koruma kurulu tarafından bir yıl süre ile seçilir. Yerel hayvan koruma görevlileri
görev anında kimlik kartlarını taşımak zorundadırlar. Yıl sonunda hayvanların
korunması kapsamında olumlu faaliyetleri tespit edilen kişilerin kimlik kartları
yenilenir. Yerel hayvan koruma görevlileri, hayvanların korunması kapsamında
görevlerini kötüye kullanmaları durumunda belgeleri iptal edilir.
Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitim ile ilgili esaslar
MADDE 17 – (1) Yerel hayvan koruma görevlileri, sahipsiz hayvanların bakımı
ve korunması ile ilgili olarak; il hayvan koruma kurulunun kararı doğrultusunda yerel
yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programına katılırlar. Eğitime tâbi
tutulduktan sonra bu kişilere yerel hayvan koruma görevlisi kimlik kartı belgesi
verilir. Yerel hayvan koruma görevlileri, ikamet ettikleri il dışında diğer bir ilde yerel
hayvan koruma görevliliği hususunda başvuruda bulunamaz. Görevine uygun
faaliyetlerde bulunmadığı, il hayvan koruma kurulu tarafından tespit edilenlerin yerel
hayvan koruma görevliliği kimlik kartları iptal edilir.
Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitim kursunda görev alacak
personelde aranacak şartlar
MADDE 18 – (1) Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitim kursunda;
a) Konu ile ilgili üniversitelerin öğretim elemanları,
b) İl müdürlüğünde konu ile ilgili uzman personel,
c) Yerel yönetimlerin konu ile ilgili uzman personeli,
ç) Tarım il müdürlüğünde konu ile ilgili uzman personel,
d) Bölge veteriner hekimler odasınca görevlendirilecek konu ile ilgili veteriner
hekimler
eğitici olarak görev alır.
Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitim programı MADDE 19 – (1) Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitim programı
aşağıdaki konulardan oluşur.
a) Ev ve Süs Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi.
b) 5199 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik.
c) Hayvan davranışı.
ç) Hayvan bakımı ve beslenmesi.
d) Hasta hayvanların tanınması hakkında genel bilgiler.
e) Hayvanların kısırlaştırılması, aşılanması, işaretlenmesi, sahiplenilmesi ile ilgili
genel bilgiler.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Sahipsiz ve Güçten Düşmüş Hayvanların Toplatılması, Bakılması ile
Geçici Bakımevlerinin Çalışma Usul ve Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Sahipsiz ve Güçten Düşmüş Hayvanların Toplatılması ve Bakılması
Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların toplatılması
MADDE 20 – (1) Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlar aşağıdaki esaslara göre
toplatılır:
a) Belediyelerde sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması için
ihtiyacı karşılayacak bir toplama ekibi kurulur.
b) Belediyeler tarafından, hayvan toplama ekiplerinin kurulması, bu kişilerin ehil
kişilerden oluşması ve dönemsel olarak sorumlu veteriner hekimce eğitime tutulmaları
sağlanır.
c) Eziyet edilmeden toplanılacak veya toplattırılacak sahipsiz hayvanlar, nakliye
araçlarında kafesler içerisinde geçici bakımevlerine kısırlaştırılıp ve aşılattırıldıktan
sonra tekrar geri bırakılmaları için nakledilir. Toplanan hayvanların nakil esnasında
herhangi bir zarar görmemesi için tüm önlemler alınır.
ç) Gönüllü kuruluşlar, belediye ile işbirliği yaparak bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olarak sahipsiz hayvanları toplayabilir.
d) Sahipsiz hayvanlar öncelikle kafes ve ağ ile yakalanır. Bu metotlarla
yakalamanın mümkün olmadığı durumlarda yakalama sopasıyla da yakalama
yapılabilir. Uyuşturucu tüfek uygulamaları ile yakalama ancak veteriner hekim
kontrolü altında yapılır.
Toplanılan sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların bakılması
MADDE 21 – (1) Toplanılan sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlar aşağıdaki
esaslara göre bakılır:
a) Toplama ve geçici bakımevlerine nakil esnasında alınan gerekli tüm önlemlere
rağmen ölen sahipsiz hayvanlar derhal diğerlerinden ayrılır ve veteriner hekim
kontrolünde bu gibi durumlar için belediyece belirlenmiş yerde açılmış derin
çukurlara gömülerek üzeri toprak ile kapatılır.
b) Geçici bakımevlerine getirilen hayvanların yaşı, cinsiyeti, ırkı, davranış şekli
Ek-2 deki Sahipsiz Hayvan Kayıt Defterine yazılır ve sağlık, gebelik durumu ve
parazit açısından bir ön muayeneden geçirilir.
c) Ön muayenede gebelikleri tespit edilen hayvanlar kısırlaştırılmadan
kaydedilerek ayrı bölümlere alınır. Hayvan sağlığına zarar vermeyecek ve cenin
oluşumunu tamamlamamış şekildeki gebelikler sonlandırılır. Doğan yavruların sütten
ayrılıncaya kadar geçici bakımevinde gerekli bakımı yapılır. Geçici bakımevinde
bulunan tüm hayvanların sahiplendirilmesi için belediye tarafından belediye ilân
panoları ile belediyenin internet ortamında ve diğer tüm yayın organlarında duyuru
yapılır ve sahiplendirilme teşvik edilir.
ç) Sahipsiz hayvanlar kısırlaştırıldıktan ve gerekli tıbbî müdahaleler yapıldıktan
sonra sahiplenme talebinde bulunan ve 5199 sayılı Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen şartları taşıyan kişilere teslim edilir ve belediyece kayıt altına alınır.
Belediyeler sağladıkları bu hizmetten dolayı belli bir ücret talep etmez.
d) Geçici bakımevlerinde on gün süre ile gerekli duyurular yapıldığı halde
sahiplendirilemeyen hayvanlar kontrolleri, aşıları ve tıbbî müdahaleler ile
kısırlaştırılmaları yapıldıktan ve operasyon yaraları kapandıktan en az yedi gün sonra
kayıt altına alınıp, müdahale görmüş olduklarını gösteren işaretleri üzerlerinde olacak
şekilde veteriner hekimin onayıyla alındıkları ortama geri bırakılır. Bu ortamlarda
belediyeler, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde besleme odakları kurar ve
hayvanların beslenmesine yardımcı olur. Hayvanlar, hiçbir suretle ilgili belediye
sınırları dışındaki bir ortama, ormanlık alana veya diğer yaban hayatı yaşam alanlarına
bırakılmaz.
e) Geçici bakımevlerinde kaldıkları süre içerisinde; kanunî istisnalar ile bulaşıcı,
tedavi edilemez veya tedavi sonrası iyileşme ihtimali olmayan bir hastalığa yakalanan
ve alındığı ortama bırakıldığında insan ve çevre sağlığına önlenemez derecede tehdit
vereceğine geçici bakımevi veteriner hekimince karar verilen hayvanların dışında
hiçbir hayvan öldürülmez. Öldürme işleminde hayvanlara en az acı veren ve süratle
ölümünü sağlayan yöntemler uygulanır.
f) Kuduz olduğu tespit edilen hayvanlar ise 3285 sayılı Kanun hükümleri
çerçevesinde değerlendirilerek gerekli tüm müdahaleler veteriner hekim kontrolünde
yapılır.
g) Sahipli veya sahipsiz hiçbir hayvan belediye, gönüllü kuruluş veya diğer
üçüncü şahıslarca belediye sınırları dışında yaban hayatı yaşam alanlarına bırakılmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Geçici Bakımevlerinin Çalışma Usul ve Esasları
Geçici bakımevleri kurulacak arazinin seçimi
MADDE 22 – (1) Geçici bakımevleri kurulacak arazilerin seçiminde dikkat
edilecek hususlar;
a) Bölgedeki rüzgâr, sel, yangın ve kötü hava şartları göz önünde bulundurulur.
b) Akarsu, göl, deniz ve sulak alanlardan, mezbaha, mandıra ve insan gıdası imâl
eden iş yerlerine uzaklığı 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve
yürürlükteki ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir.
c) Ses ve kötü kokunun yayılmasını önlemek amacıyla yerleşim yeri dışında,
ancak ulaşım kolaylığı olan yerler seçilir.
ç) Yol, su ve elektrik imkânları bulunan yerler seçilir.
d) Dere yatağı, dağ arası ve dik yamaç üzerinde olmamalıdır.
e) Geçici bakımevleri; hayvanların yaşamlarını olumsuz yönde etkileyecek
kirletici atık veren tesisler ile çöp döküm alanları veya atık bertaraf tesisleri üzerinde
veya yakınındaki arazilere kurulmamalı ve bu konuda 2872 sayılı Kanun ve
yürürlükteki ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınır.
f) Seçilen arazi, birinci ve ikinci sınıf tarım arazisi dışında olmalı, killi ve su
yoğunluğu fazla olmamalıdır.
g) Özel çevre koruma bölgelerinde yapılacak geçici bakımevleri için Özel Çevre
Koruma Kurumu Başkanlığından uygun görüş alınır.
Geçici bakımevlerinde bulunması gerekli asgarî birimler
MADDE 23 – (1) Geçici bakımevlerinde, aşağıda belirtilen yapılar hayvan sayısı
ile orantılı olarak; birbiriyle doğrudan bağlantılı olmayacak birimler halinde yapılır.
a) Birbirleriyle doğrudan bağlantılı olmayacak birimler şunlardır;
1) Her hayvan için etolojik ihtiyaçlarına göre yeterli büyüklükte kapalı ve açık
bölmeler,
2) Karantina bölümü,
3) Hasta bakım bölümü,
4) Yavrulu anne bölümü,
5) Hayvan müşahede bölümü, 6) Hayvanların yiyeceklerinin hazırlandığı mutfak bölümü.
b) Hayvanların bulunduğu birimden ayrı olacak birimler şunlardır;
1) Muayene odası,
2) Ameliyat odası,
3) İşçi odası,
4) Duş, depo, tuvalet,
5) Veteriner hekim odası,
6) İdare odası.
Geçici bakımevlerinde aranacak şartlar
MADDE 24 – (1) Geçici bakımevlerinde;
a) Geçici bakımevlerinin kurulması için yürürlükteki ilgili mevzuat hükümlerine
göre izin alınması,
b) Hayvanların bilhassa operasyon öncesi ve sonrasında bakımlarının yapılacağı
hayvan müşahede birimlerinin kolay temizlenebilir malzemeden yapılması,
c) Müşahede bölümlerinin bölgenin hakim rüzgarlarına zıt yönde yapılarak
hastalık etkenlerinin rüzgarla bakımevlerine taşınmasının engellenmesi,
ç) Geçici bakımevlerinde bulunan hayvanların bulunduğu birimlerin güneş alacak
şekilde düzenlenmesi,
d) İdare odası, işçi odaları, duş ve tuvaletler, veteriner hekim odası, muayene
odası ve ameliyat odasının personel sağlığı açısından hayvanların bulunduğu yerden
uzakta ayrı bir bölüm halinde yapılması,
e) Hayvanların bulunduğu birimlerde temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir
malzemeden yapılmış yemliklerin ve sulukların seçilmesi ve her hayvan değişiminden
önce mutlaka dezenfekte edilmesi,
f) Geçici bakımevlerinin yıkanması ve temizliği için yeterli miktarda su
bulunması ve zeminin temiz tutulması, birimler içindeki altlıkların hergün
temizlenmesi ve en az beş günde bir kez dezenfekte edilmesi,
g) Hayvanların bulunduğu birimlerdeki kapılar, dışarıdan ve içeriden açılıp
kapanabilecek şekilde kilit sistemli yapılması, içeride hayvan sayısı ile orantılı olarak
kolay yıkanabilen ve dezenfekte edilebilen öncelikle plâstik malzemeden, temin
edilemiyorsa ahşap malzemeden veya diğer malzemelerden ve yekpare olarak
yapılmış altlıkların bulunması,
ğ) Geçici bakımevlerinde kimyasal dezenfektan ve benzeri maddelerle yapılan
temizliğin hayvanlara zarar vermeyecek ve kalıntı bırakmayacak şekilde yapılması,
h) Geçici bakımevlerinin patojen mikroorganizmalara karşı ayda en az bir kez
dezenfekte edilmesi ve Ek-3 teki Dezenfeksiyon Belgesinin geçici bakımevi
sorumlusu ya da sorumlu veteriner hekim tarafından imzalanarak iş yerine asılması,
ı) Kafeslere konulan altlıkların her hayvan değişiminden önce dezenfekte
edilmesi,
i) Geçici bakımevlerinin zemininde ve tabanında idrarın birikmesine meydan
vermeyecek bir eğimin bulunması,
j) Karantina odasının her şüpheli hayvan için ayrı bölmeler şeklinde yapılması,
zeminin temizlik ve dezenfeksiyona uygun malzemelerle kaplanması, kapısının kilitli
ve üzerinde gözetleme bölümünün bulunması ve mekanik olarak havalandırılmasının
sağlanması,
k) Muayene ve ameliyat odalarının hayvanın muayene ve ameliyat
yapılabilmesine olanak verecek şekilde düzenlenmesi, ayrıca gerekli alet ve ekipmanın
bulundurulması,
l) Büyük hayvanlara günde en az bir öğün, yavrulara ise günde en az iki öğün
yiyecek verilmesi, yiyeceklerin günlük hazırlanması, günlük olarak tüketilmeyen
yiyeceklerin uygun saklama koşullarında saklanması, yemek artıklarıyla hayvanların
beslendiği geçici bakımevlerinde yiyeceklerin günlük olarak tüketilmesi ve gün
boyunca yiyeceklerin hayvanların önünde bekletilmemesi, m) Geçici bakımevlerinin kapasitesi dikkate alınarak, öncelikle bakıma muhtaç
olan hayvanların seçilmesi,
n) Geçici bakımevlerinde çalışan tüm personelin hayvanlardan geçen hastalıklara
karşı aşılanması, hayvan bakımı, eğitimi ve hastalıkları konusunda veteriner hekim
tarafından bilgilendirilmesi,
o) Bakıcı personelin özel giysi, plâstik eldiven ve çizme giymesi,
ö) Şehir şebekesine bağlı su veya bu amaca yönelik yeterli kapasitede su
deposunun bulunması,
p) Su, şebeke suyu dışında başka bir kaynaktan temin ediliyorsa, suyun
dezenfeksiyonu için gerekli tedbirlerin alınması, suyun bakteriyolojik ve kimyasal
analizlerinin yaptırılması, sonuçlarının saklanması ve analiz değerlerine göre suyun
kullanılması,
r) Geçici bakımevlerinde; karantina odası, hasta bakım odası, yavrulu anne odası,
hayvan müşahede odası ile ameliyat odasında uygun ısıtma ve aydınlatma sisteminin
bulunması,
s) Hayvanların sürekli sıcakta ve soğukta kalmalarını önleyici tedbirlerin
alınması,
ş) Hayvanlar için kulübe sistemi benimsenmiş ise hayvan kulübelerinin metal
olmayan öncelikle plastikten ya da tahtadan yapılmış olması,
t) Tellerle bölünen açık alanlarda tel delik aralıklarının hayvanların
yaralanmalarını önleyecek şekilde yapılması,
u) Geçici bakımevlerinin peyzajının yapılarak ağaçlandırılmasının sağlanması,
ü) Geçici bakımevlerinde ölen hayvanların ölüm nedeni varsa ölmeden önce
yapılan tahlil, uygulanan tedavi ve laboratuvar teşhisleri, yapılmışsa otopsi raporunun
geçici bakımevi sorumlusu ya da sorumlu veteriner hekim tarafından Ek- 2 deki
Sahipsiz Hayvan Kayıt Defterine işlenerek geçici bakımevinde muhafaza edilmesi,
v) Geçici bakımevlerinde 3285 sayılı Kanuna tâbi, ihbarı mecburî bir hastalık
çıkması halinde, geçici bakımevi sorumlusu ya da sorumlu veteriner hekim tarafından
durumun resmî makamlara haber verilerek yetkililerce alınacak yasal tedbirlerin
uygulanması ve uygulattırılması,
y) Geçici bakımevlerinde bulunan hayvanların talep ve sorumluluklarını
üstlendiklerini taahhüt etmeleri halinde, isteklilere verilmesi ve bu işlemlerin kayıt
altına alınması,
z) Bu Yönetmeliğin 50 nci maddesine göre el konulan hayvanların belediyelere
ait geçici bakımevlerinde gerekli kontrol ve müdahaleleri yapılarak sahiplendirilinceye
kadar bakımının yapılması,
aa) Geçici bakımevlerinde ticarî amaçla hayvan üretiminin yapılmaması,
bb) Geçici bakımevlerini gezmeye gelen kişilerin kafeslerde bulunan hayvanlara
doğrudan temasının ve ulaşmasının önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması,
cc) Geçici bakımevlerinde en az bir adet veteriner hekim ve her yüz hayvan için
en az bir adet hayvan bakıcısının bulunması,
çç) Köpeklerin konulacağı birimlere veya kafeslerine birden fazla hayvanın
konulmaması ancak mecburîyet varsa aynı mizaç ile fiziksel açıdan yapıları ve güçleri
benzer hayvanların bir araya konulması ve hayvanların birbirlerine zarar vermesinin
önüne geçilmesi,
dd) Geçici bakımevlerinde özel kişi, kurum ve kuruluşlara ait hayvanlara tedavi
hizmetlerinin gelirinin geçici bakımevinde kullanılması kaydıyla ve makbuz
karşılığında verilmesi,
ee) Geçici bakımevlerinde oluşacak tıbbî atıkların, 2872 sayılı Kanun ve
yürürlükteki ilgili mevzuatlar hükümleri çerçevesince bertaraf edilmesi,
ff) Hayvanların geçici bakımevi dışına çıkmasını engelleyici tedbirlerin alınması,
gg) Temizlik sularının uzaklaştırılabilmesi için yeterli eğime sahip olan toplama
kanal sisteminin kurulması ve foseptiğin belediye tarafından çekilmesinin sağlanması, ğğ) Geçici bakımevlerinde temizlik artıklarının ve dışkılarının çöp kutusu içinde
bulunan, dayanıklı ve yırtık olmayan, ağzı bağlanabilen naylon torbalar içine
konulması ve kontrollü bir atık ünitesinde yakılarak yok edilmesi veya 2872 sayılı
Kanun ve yürürlükteki ilgili mevzuat çerçevesinde bertarafının sağlanması
zorunludur.
Mobil kısırlaştırma üniteleri
MADDE 25 – (1) Mobil kısırlaştırma ünitelerinde operasyon yapılabilmesi için
uygun hijyenik şartlar, gerekli ameliyat malzemesi ve tesisat bulunur.
(2) Mobil kısırlaştırma ünitelerinde hayvanların aşılama ve kısırlaştırmaları
sağlanır. Bu hayvanlardan tedavileri uzayanlar, geçici bakımevine nakledilebilir.
(3) Mobil kısırlaştırma ünitelerinde ameliyat sonrası oluşacak tıbbî atıklar 2872
sayılı Kanun ve yürürlükteki ilgili mevzuat çerçevesince bertaraf edilir.
Geçici bakımevlerinde hastalıkların ihbarı
MADDE 26 – (1) Geçici bakımevinden sorumlu veteriner hekim, 3285 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesine göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tespit edilen ihbarı
zorunlu hastalıklar ile sebebi bilinmeyen hayvan ölümlerinde, ölen birey hayvan
sayısının toplam birey hayvan sayısına oranının % 10’a ulaşmasını müteakip, bu
durumu bir raporla en geç yirmidört saat içerisinde il müdürlüğüne bildirmekle
yükümlüdür. İl müdürlüğü, Bakanlığı ve tarım il müdürlüğünü bu durumdan ivedilikle
haberdar eder.
(2) Geçici bakımevlerinde meydana gelen hastalık ve ölümlerin nedenleri tespit
edilene kadar geçici bakımevinde bulunan hayvanların sahiplendirilmesine izin
verilmez.
Geçici bakımevlerinde hayvanların tecrit, dezenfeksiyonu ve ölen hayvanların
bertarafı
MADDE 27 – (1) Bu konulardaki iş ve işlemler, 3285 sayılı Kanun ile 15/3/1989
tarihli ve 20109 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayvan Sağlığı ve Zabıtası
Kanunu Yönetmeliği çerçevesinde yapılır. Zoonoz hastalıktan ölenler yakma ünitesi
olan yerlerde yakılır veya usulüne uygun olarak belirlenen yerlere kireçle gömülür.
BEŞİNCİ KISIM
Hayvanların Ticari Amaçla Film, Benzeri Çekim ve Reklâmlarda Kullanılması
BİRİNCİ BÖLÜM
Hayvanların Ticarî Amaçla Film, Benzeri Çekim ve Reklâmlarda
Kullanılmasına İlişkin Temel Esaslar
İzin ve denetim
MADDE 28 – (1) Hayvanların ticarî amaçlı film ve benzeri çekim ile gösterilerde
kullanılacakları tüm sahneler, il müdürlüğünün iznine ve denetimine tâbidir.
(2) Senaryolar, hayvanlara eziyet edici tabloları içermeyecek ve hayvanların
yaşam haklarını zedeleyen mesajlar yer almayacak şekilde hazırlanır. Hazırlanan
senaryoların il müdürlüğünce uygun görülerek izin verilmesi halinde çekimler
gerçekleştirilir.
(3) Pitbull Terrier ve Japanase Tosa gibi tehlike arz eden hayvanların reklâmını
yapmak ve sergilemek yasaktır.
Hayvan sahiplerince alınacak önlemler
MADDE 29 – (1) Her türlü ticarî amaçlı gösteri, reklâm ve benzeri film ve
fotoğraf çekiminde kullanılacak hayvanların, sağlık kontrollerinin yapılmış ve aşı
programının sağlık karnesine işlenmiş olmalıdır.
(2) Hayvan sahipleri, film ve benzeri çekimlerde kullanılacak hayvanlarının,
çevreye ve insanlara verecekleri zararı önlemek için gerekli her türlü tedbiri almakla
yükümlüdür.
Çekim ve benzeri faaliyetlerde uyulması gereken hususlar
MADDE 30 – (1) Çekim ve benzeri faaliyetlerde aşağıdaki hususlara uyulur; a) Hayvanlar, şiddet içeren reklâm ve filmlerde kullanılmaz,
b) Hayvanlar, etolojik özelliklerine aykırı davranışlara zorlanmaz,
c) Reklâm ve film çekimi sırasında hayvanın görevini yapması için sağlığına
zararlı yiyecekler verilmez,
ç) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça, bir hayvana zor kullanarak yem
yedirilmez, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu
ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler ile doping etkisi yapan
kimyasal maddeler verilmez,
d) Hayvanların film çekimi ve reklâm için kullanılması esnasında, yorulduğu ve
strese girdiği görülürse çalışmaya ara verilir,
e) Reklâm, film ve fotoğraf çekimi sırasında hayvanların sakatlanmasına,
yaralanmasına ve ölümüne sebep olabilecek yöntemler kullanılmaz,
(2) Bu amaçla kullanılacak hayvanlarla ilgili olarak kişi/kurum/kuruluşlar;
hayvanlar için gerekli anatomik, fizyolojik, psikolojik ve davranış karakterleri ile ilgili
önlemleri alır ve onların temel barınma ihtiyaçlarını sağlayacak asgarî alanları tahsis
eder,
(3) Reklâm, film ve fotoğraf çekimi gibi faaliyetlerin yapılması sırasında sahipli
hayvanlar sahiplerinin, sahipsiz hayvanlar ise film ve fotoğraf çekimi sırasında
veteriner hekimin gözetiminde bulundurulur.
ALTINCI KISIM
Hayvanların Öldürülmesi ile İlgili Usul ve Esaslar
BİRİNCİ BÖLÜM
Öldürme Yöntemleri
Öldürme yöntemi
MADDE 31 – (1) Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı
olmayan, veteriner hekimce tespit edilen insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez
tehditler bulunan hayvanlardan öldürülmesine karar verilenlerin öldürme işlemi,
hayvanlara en az acı veren ilaçlarla, veteriner hekim tarafından uygun bir yöntem ve
anestezi dozu verilmek suretiyle gerçekleştirilecektir. Veteriner hekim kararıyla tespit
edilen durumlarda yapılacak öldürme işlemi, şuur kaybı ve ölümü hemen
gerçekleştirilip, derin genel anestezi ile başlayarak, kesin ve mutlak ölümle
sonuçlandırılır.
(2) İnsan ve hayvan sağlığı açısından tehlike oluşturacak hastalığa yakalanmış ve
tedavisi mümkün olmayan zorunlu olarak öldürülmesi gereken hayvanlar için, 3285
sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
Hayvanların öldürülmesinde istisnalar
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmeliğin 31 inci maddesinde sayılan durumların
dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar öldürülmez.
Yasaklanan öldürme yöntemleri
MADDE 33 – (1) Yasaklanan öldürme yöntemleri şunlardır:
a) Bu Yönetmeliğin 31 inci maddesindeki etkileri sağlasa bile dozu ve
uygulaması kontrol edilemeyen herhangi bir zehirli madde veya ilaç kullanımı
yöntemi.
b) Ani şuur kaybı meydana getirmeden yapılan elektrikli öldürme yöntemi.
c) Veteriner hekim tarafından gerekli görülmedikçe ateşli silahlarla öldürme
yöntemi.
ç) Derin anestezi kullanılmasına rağmen ölümün gerçekleşmemesi durumunda
boğma veya nefessiz kalmasına neden olacak yöntemler.
İKİNCİ BÖLÜM
Ölen Hayvanların Bertarafı
Ölen hayvanların bertarafı MADDE 34 – (1) Öldürme işleminden sorumlu kişi, hayvanın kesin olarak
öldüğünden emin olduktan sonra hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf
etmekle yükümlüdür.
(2) Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar tarafından, ölen hayvanlar,
derin çukur kazılarak gömülür ve üzeri sıkıştırılmış toprak ile kapatılır veya yakma
ünitesinde yakılır. 3285 sayılı Kanuna göre, enfeksiyon geçirmiş ve zoonoz
hastalıktan ölen hayvanlar, yakma ünitesi olan yerlerde yakılır veya usulüne uygun
derin çukurlara üzerlerine kireç dökülerek gömülür.
(3) Ölen veya öldürülen hayvanlar için, öldürme işlemi ilgili yerel yönetimler
tarafından bir tutanakla tespit edilerek bilgi ve belgeler kurum düzeyinde, en az iki yıl
muhafaza edilir.
YEDİNCİ KISIM
İl Hayvan Koruma Kurulları Çalışma Usul ve Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Kuruluş
Kurulun kuruluşu
MADDE 35 – (1) İl hayvan koruma kurulu, her ilde valinin başkanlığında;
a) Büyükşehir belediyesi olan illerde, büyükşehir belediye başkanları,
b) Büyükşehire bağlı ilçe belediye başkanları,
c) Büyükşehir olmayan illerde belediye başkanları,
ç) İl çevre ve orman müdürü,
d) İl tarım müdürü,
e) İl sağlık müdürü,
f) İl milli eğitim müdürü,
g) İl müftüsü,
ğ) Büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediyesi veteriner işleri
müdürü,
h) Büyükşehir olmayan illerde ise il belediye veteriner işleri müdürü,
ı) Veteriner fakülteleri olan yerlerde, fakülte temsilcisi,
i) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü
kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci,
j) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilciden
oluşur.
(2) Kurul başkanı, gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak görüş ve
önerilerini almak üzere diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir. İllerde
temsilciliği bulunmayan kuruluş var ise, il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden
oluşur. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli strateji, uygulama ve görüşleri Genel
Müdürlüğe bildirir. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır.
(3) Kurulun sekreterya hizmetleri il müdürlüğü tarafından yürütülür.
İKİNCİ BÖLÜM
Çalışma Esasları ve İlan
Toplantı usulü
MADDE 36 – (1) Kurul üç ayda bir başkanın çağrısı üzerine, üyelerin en az üçte
iki çoğunluğuyla toplanır. Gerektiğinde olağanüstü toplantılar yapılabilir.
Toplantı gündemi
MADDE 37 – (1) Kurulun sekreteryasını il müdürlüğü yürütür.
(2) Kurulun toplantı gündemi, kurul sekreteryası tarafından hazırlanır ve başkan
tarafından onaylanır. Kurul üyeleri, sonraki ayın gündemiyle ilgili önerilerde
bulunabilirler. Ancak, gündemin son şekli başkan tarafından belirlenir. Gündemde yer
alan konular hakkında, başkanlıkça gerekli görülmesi halinde, ilde bulunan
üniversitelerin ilgili bölüm öğretim üyeleri, ilgili diğer kurum ve kuruluşların temsilcileri toplantıya davet edilerek gündemdeki konu ile ilgili görüşleri alınır veya
yazılı görüş bildirmesi istenir.
(3) Yazılı görüşler değerlendirilmek üzere kurul üyelerine gönderilir.
(4) Gündem konuları, başkanın onayından sonra, kurul üyelerine, toplantı
gününden en az üç gün önce bildirilir.
Kurul kararları
MADDE 38 – (1) Kurul kararları, sekreteryanın başlıklı karar kağıtlarına yazılır.
Karar numaraları sürekli ve her karara bir numara vermek suretiyle düzenlenir. Yıl
değişse de mükerrer karar numarası verilemez. Kararlar, başkan ve üyelerce imzalanır.
(2) Kararların tek bir sayfadan fazla olması halinde, diğer sayfalar da başlıklı
karar kağıtlarına yazılır ve kararın bittiği sayfanın sonu, başkan ve üyelerce imzalanır.
Mümkün olmadığı takdirde, bir karar tutanağı oluşturularak başkan ve üyeler
tarafından imzalanır. Diğer sayfaların alt kısmında bırakılan iki aralık boşluk ise
başkan ve üyelerce paraflanır.
(3) Kararlar toplantıya katılanların oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği halinde
başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır. Üyeler çekimser oy
kullanamazlar. Kurul üyelerince, karşı oy kullanılan kararlar karşı oy yazılarak
imzalanır. Karşı oy gerekçeleri, ayrıca sahiplerince yazı ile belirtilerek dosyasında
saklanmak üzere sekreteryaya teslim edilir.
(4) Kurul kararlarına ilişkin olarak kabul edilen proje, program, harita, plan,
rapor ve benzeri belgelerin bir takımı Başkan ve üyelerce imzalanarak dosyasında
saklanır.
(5) Kurul kararları;
a) Yıllar itibariyle ve desimal sisteme göre dosyalanarak saklanır.
b) Kanun, tüzük ve yönetmeliklere aykırı olamaz.
c) On gün içerisinde Bakanlığa gönderilir.
İlân
MADDE 39 – (1) Alınan kurul kararları toplantı tarihinden itibaren bir hafta
içerisinde, valilik ilân panosunda en az beş işgünü süreyle ilân edilir.
SEKİZİNCİ KISIM
Denetim ve İzlemeye İlişkin Usul ve Esaslar
BİRİNCİ BÖLÜM
Denetime Tâbi Kurum, Kuruluş, İşletmeler, Gerçek ve
Tüzel Kişiler ve Yükümlülükleri
Denetime tabi kurum, kuruluş, işletmeler, gerçek ve tüzel kişiler
MADDE 40 – (1) 5199 sayılı Kanun kapsamında denetime tabi olan kurum,
kuruluş, işletmeler, gerçek ve tüzel kişiler aşağıda belirtilmiştir:
a) Ev ve süs hayvanı satışını yapan işletmeler.
b) Geçici hayvan bakımevleri, hayvan konuk evleri, hayvanların bakıldığı
pansiyon ve oteller.
c) Hayvan müşahede yerleri, hastaneler, klinik ve poliklinikler.
ç) Ev ve süs hayvanı üretim tesisleri.
d) Hayvan eğitim yerleri.
e) Hayvanat bahçeleri ve doğa parkları.
f) Evinde, işyerinde veya arazisinde hayvan besleyen kişi veya kişiler.
g) Kurban satış ve kesim yerleri.
Denetime tâbi kurum, kuruluş, işletmeler, gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri
MADDE 41 – (1) Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi kapsamında denetime tâbi
olanların yükümlükleri şunlardır;
a) Denetim sırasında, denetim elemanı ile birlikte; Ek-6 daki İzleme ve
Denetleme Formunun sağlıklı bir şekilde düzenlenmesini sağlamak, b) Denetim elemanının, denetim işlemini güvenli bir şekilde yapmasını ve
denetim sırasında gerekli görülen her türlü personel, ulaştırma gibi imkânları
sağlamak,
c) Denetim sırasında istenilen bilgi ve belgeleri eksiksiz olarak vermek,
ç) Denetim sırasında istenilen bilgi ve belgelerin sunulamaması halinde, azami
onbeş gün içinde gerekli bilgi ve belgeleri il müdürlüğüne sunmak.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetime İlişkin Usul ve Esaslar
Yetkili birim
MADDE 42 – (1) 5199 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uyulup
uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Bakanlık bu yetkisini gerektiğinde
mahallin en büyük mülkî amirine devredebilir. Bakanlığın yetkisini devretmesi
halinde, mahallin en büyük mülkî amiri il bünyesinde veya mevcut değilse başka
illerden veya kurumlardan hayvanların korunması konusunda uzman personeli de
denetim ile görevlendirebilir. Bakanlık, merkez teşkilatı ilgili birim personelini de
denetim ile görevlendirebilir.
İşletme bilgi formu
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (f)
bendinde sayılanların dışındaki kurum, kuruluş ve işletmeler, denetim sırasında Ek-7
deki İşletme Bilgi Formunu yetkili denetim elemanlarına gösterir.
(2) Ek-7 deki İşletme Bilgi Formu, iki nüsha olarak doldurulur. Bir nüshası
işletmede, ikinci nüshası ise il müdürlüğünde muhafaza edilir.
(3) Ek-7 deki İşletme Bilgi Formlarındaki bilgiler; Bakanlıkça yapılacak denetim,
izleme, istatistik ve envanter çalışmalarında kullanılmak üzere, denetime ve idari para
cezası vermeye yetkili makam veya merci tarafından muhafaza edilir.
Yıllık denetim ve izleme programı
MADDE 44 – (1) Yıllık denetim ve izleme programı, denetime ve idari para
cezası vermeye yetkili makam veya merci tarafından; bir önceki yılın Aralık ayında
hazırlanır.
(2) Bu programla; yıl içinde denetlenecek ve izlenecek kurum, kuruluş ve
işletmelerde yapılacak denetim sıklığı ve denetimde görevlendirilecek personel ile
personel arasındaki görev bölümü belirlenir.
Bildirim
MADDE 45 – (1) Yıllık denetim ve izleme programına alınan kurum, kuruluş ve
işletmelere, yıllık denetim programına alındıkları denetime ve idari para cezası
vermeye yetkili makam veya merci tarafından yazılı olarak bildirilir. İhbar ve şikâyet
gibi durumlar ile mahallin en büyük mülkî amirinin ve Bakanlığın program dışı
denetime gerek gördüğü hallerde, bildirim yapılması zorunlu değildir.
Kimlik kartı
MADDE 46 – (1) Denetimle görevlendirilen personele, Bakanlık merkez ve taşra
teşkilatı veya mahallin en büyük mülkî amiri tarafından onaylanmış görevli kimlik
kartı verilir. Bakanlık personeli görevli kimlik kartı olmaksızın genel müdürlük onayı
ile denetim yapabilir. Denetim elemanları yaptıkları denetimler sırasında, kimlik
kartlarını veya görevlendirme onaylarını; kurum, kuruluş, işletme, gerçek ve tüzel
kişilere göstermek zorundadır. Denetim görevinden herhangi bir nedenle ayrılanların
kimlik kartları geri alınır.
İzleme-denetleme formu
MADDE 47 – (1) Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı veya mahallin en büyük
mülkî amirince görevlendirilen denetim elemanları, denetimler sırasında Ek-6 daki
İzleme-Denetleme Formunu düzenler. Bu formlar denetime ve idari para cezası vermeye
yetkili makam veya merci tarafından muhafaza edilir.
Denetim tutanağı MADDE 48 – (1) Bakanlık veya mahallin en büyük mülkî amirince
görevlendirilen denetim elemanları, denetimin bitiminde; denetim tutanağını iki nüsha
halinde hazırlar. Tutanağın bir nüshası ilgilide, diğer nüshası ise denetime ve idari
para cezası vermeye yetkili makam veya merci tarafından muhafaza edilir.
Hayvan hakları ihlali tutanağı
MADDE 49 – (1) Bakanlık veya mahallin en büyük mülkî amirince
görevlendirilen denetim elemanlarınca yapılan denetim sonucunda; 5199 sayılı
Kanunda belirtilen fiillere aykırılık tespit edilmesi durumunda, Ek-8 deki Hayvan
Hakları İhlali Tutanağı düzenlenir.
El koyma
MADDE 50 – (1) Denetim sonunda; 5199 sayılı Kanuna aykırı hareket eden ve
bu suretle bulundurduğu hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal ettiği ya da onlara
ağrı, acı veya zarar verdiği denetim elemanlarınca tespit edilen kişilerin hayvanlarına,
denetime ve idarî para cezası vermeye yetkili makam veya merci tarafından el
konulur. Denetime ve idarî para cezası vermeye yetkili makam veya merci, yerel
yönetimlerle işbirliği yaparak söz konusu hayvanların yeniden sahiplendirilmesini ya
da koruma altına alınmasını sağlar.
DOKUZUNCU KISIM
Ödeneğin Kullanılmasına İlişkin Usul ve Esaslar
BİRİNCİ BÖLÜM
Desteklenecek Kurum ve Kuruluş ile Faaliyetlere İlişkin Usul ve Esaslar
Desteklenecek kurum ve kuruluş
MADDE 51 – (1) 5199 sayılı Kanun hükümleri gereğince Bakanlık bütçesine
konan ödenekten bu Yönetmelik kapsamında yapılacak iş ve işlemlere ilişkin
desteklemelerden il özel idareleri ve yerel yönetimler yararlanır.
(2) Bu Yönetmeliğin 52 nci maddesi kapsamında belirlenen desteklenecek
faaliyetlere verilecek ödenek, Bakanlığın Onayıyla Bakanlık bütçesine konulacak
ödeneklerden bütçe imkânları dahilinde verilir.
Desteklenecek faaliyetler
MADDE 52 – (1) Geçici bakımevleri kapsamında ödeneğin kullanımına ilişkin
desteklenecek olan faaliyetler;
a) Kurulmuş ve kurulacak olan geçici bakımevlerinde; ameliyathane, hasta ve
yavru bakım bölümü ile karantina ve hayvan müşahede bölümlerine alınacak alet ve
ekipmanların,
b) Geçici bakımevinin dezenfeksiyonunda kullanılacak olan her türlü alet ve
ekipmanların,
c) Geçici bakımevine getirilen hayvanların tıbbî müdahaleleri için gerekli olan
ilaçlar ve malzemelerin,
ç) Geçici bakımevlerine getirilecek olan hayvanların yakalanması sırasında
kullanılacak olan malzemelerin
satın alınmasıdır.
Müracaat ve izin işlemleri
MADDE 53 – (1) Bu Yönetmeliğin 52 nci maddesindeki desteklenen faaliyetler
kapsamında hazırlanan maliyet hesabı ile ilgili her bir faaliyet için ayrıntılı raporlar il
özel idareleri ve yerel yönetimler tarafından mahallin en büyük mülki amirine sunulur.
Uygun görülen rapor il hayvan koruma kurulunda da görüşüldükten sonra uygun
görülmesi halinde bir raporla Bakanlığa gönderilir. Bakanlığın Onayını müteakip;
ilgili il özel idareleri ve yerel yönetimlere ödenmek üzere Bakanlık bütçesinden ilgili
il müdürlüğüne aktarılan bu ödenek il müdürlüğünce ilgili il özel idareleri ve yerel
yönetimlere ödenir.
ONUNCU KISIM İdari Para Cezalarında Kullanılacak Makbuzların Şekli, Dağıtımı,
Kontrolü ile İlgili Usul ve Esaslar, Geçici ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Hayvan Hakları İhlali Tutanağı ve Makbuz Düzenlenmesinde Yetki
Hayvan hakları ihlali tutanağı düzenleyecek personel
MADDE 54 – (1) 5199 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde öngörülen idarî para
cezaları, Bakanlık tarafından verilir. Bakanlık, idarî para cezası verme yetkisini,
Kanunun 17 nci maddesi çerçevesinde, mahallin en büyük mülkî amirine devredebilir.
5199 sayılı Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde mahallin en büyük mülkî amirince
görevlendirilen denetim elemanları ile Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı denetim
elemanlarınca, 5199 sayılı Kanunda belirtilen fiillerin işlenmesini müteakip fiilleri
işleyenler hakkında bir tutanak düzenlenir.
İdari para cezası kesilmesine ilişkin hazırlanan belgeler
MADDE 55 – (1) Ek-8 deki Hayvan Hakları İhlali Tutanağı Bakanlıkça seri
numaralı olarak bastırılır ve seri numaraları ile miktarları belirtilerek il müdürlüklerine
dağıtılır. Bakanlıkça gönderilen hayvan hakları ihlali tutanağı il müdürlüklerince seri
numaraları ve miktarları belirtilmek ve kullanıldıkça yenisi verilmek üzere
görevlendirilmiş denetim elemanlarına zimmetle teslim edilir. Ek -9 daki Makbuz, il
müdürlüğünce, kullanıldıkça yenisi verilmek üzere seri numaraları ve miktarları da
belirtilerek, yetkili kılınmış mal sandığına teslim edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Makbuz ve Hayvan Hakları İhlali Tutanağının Düzenlenmesine
Dair Usul ve Esaslar
Hayvan hakları ihlali tutanağının düzenlenmesi
MADDE 56 – (1) Görevlendirilmiş denetim elemanları tarafından yapılan
denetim sonucunda, 5199 sayılı Kanunda kabahat sayılan fiillerin tespiti halinde Ek-8
deki Hayvan Hakları İhlali Tutanağı, üç nüsha halinde düzenlenir. Tutanakların her
nüshası arasına, mutlaka karbon kağıdı konularak, sabit, mürekkepli veya tükenmez
kalemle tam ve eksiksiz doldurularak, tutanağı düzenleyenlerin her biri tarafından
imzalanır.
Hayvan hakları ihlali tutanağı ve makbuzların teslimi ve iadesi
MADDE 57 – (1) Görevlendirilen denetim elemanlarınca yapılan denetim
sonucunda, Kanuna aykırılık tespit edilmesi durumunda, üç nüsha halinde Ek-8 deki
Hayvan Hakları İhlali Tutanağı düzenlenir. Bu tutanağı müteakip ilgili hakkında
uygulanacak idarî yaptırım kararı, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının veya yetki
devri halinde mahallin en büyük mülkî amirinin onayı alındıktan sonra üç nüsha
halinde düzenlenir. İdarî yaptırım kararında bu karara karşı başvurulabilecek merci,
kanuni yollar ve başvuru süresi açık bir şekilde belirtilir. Bu kararda ayrıca, 30/3/2005
tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca ilk taksidi peşin olmak üzere bir yıl içinde dört eşit taksitle ödeme kolaylığı
sağlanması talep edildiği taktirde bu talebin değerlendirebileceği ve aynı Kanunun 17
nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca kanun yoluna başvurmadan önce ödeme
yapılması halinde idarî para cezasının dörtte üçünün tahsil edileceği hususlarına da yer
verilir. Söz konusu kararın üçüncü nüshası, Ek-8 deki Hayvan Hakları İhlali Tutanağı
ile birlikte 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca
ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilir. Kararın ikinci nüshası idarî yaptırım kararı
veren mercide muhafaza edilir.
Birinci nüshası ise Ek-9 daki Makbuz karşılığında, para cezası almaya yetkili
olan mal sandığına gönderilerek, öngörülen idari para cezasının tahsili istenir. Tutanak
düzenlenmesi sırasında, ilgilinin olay mahallinde bulunmaması halinde tebliğ
edilecek idari para cezasına ilişkin karara tutanak eklenir.
Makbuzların düzenlenmesi MADDE 58 – (1) 5199 sayılı Kanunda belirtilen fiilleri işleyenlere verilecek
cezalarda düzenlenecek makbuzlar, kendinden karbonlu olmak üzere üç nüshadır.
Makbuzların şekli
MADDE 59 – (1) Makbuzlar üzerinde;
a) Seri ve kayıt numarası,
b) Yer ve tarih kayıtları için ayrılmış bölümler,
c) İdari para cezası kesilen;
1) Gerçek kişi ise adı soyadı, mesleği, adresi, vergi numarası, baba adı, ana adı,
doğum tarihi ve yeri,
2) Tüzel kişi ise unvanı, vergi dairesi, adresi, kanunî temsilcisinin adı-soyadı,
görevi ve vergi kimlik numarası.
ç) İdari para cezasının nedeni, miktarı ve yasal dayanağı,
d) İdari para cezasını veren kurum,
e) Tahsil edilecek paranın tutarını yazıyla gösterir bölüm,
f) Düzenleyenin adı-soyadı, unvanı ve imza yeri
bulunur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Eğitim sertifikası
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Mevcut ev ve süs hayvanı satan kişiler, bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip bir yıl içinde eğitime katılarak sertifika
alır.
Mevcut geçici özel bakımevlerinin durumu
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren her
özel geçici bakımevi, geçici bakımevi sorumlusunu belirleyerek altı ay içerisinde
bulunduğu yerdeki il müdürlüğüne bildirir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan özel geçici
bakımevleri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde
bulundukları yerdeki il müdürlüğüne bildirimde bulunurlar ve bir yıl içerisinde de bu
Yönetmeliğin 23 üncü maddesinde belirtilen ameliyat odası ve veteriner hekim odası
ile 24 üncü maddenin (cc) fıkrası dışındaki kriterleri sağlar.
Mevcut geçici belediye bakımevlerinin durumu
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce
açılmış olan belediyeye ait geçici bakımevleri hayvanların bakımına devam eder.
Ancak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu
Yönetmeliğin 20 nci, 21 inci ve 22 nci maddelerindeki şartları uygun hale getirirler.
Yürürlük
MADDE 60 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 61 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
ODTU Hayvan Dostları 
Yorum bırakın